Een goed arbobeleid voeren doe je zo: helder en compact

De Arbeidsomstandighedenwet (vaak afgekort tot Arbowet) geldt voor alle bedrijven, groot en klein, die personeel in dienst hebben. Het uitgangspunt van deze wet is dat de werkgever en medewerkers samen zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden.

Hoe die veilige en gezonde werkomstandigheden gewaarborgd worden, wordt vastgelegd in het arbobeleid. Het opstellen van dit beleid is de verantwoordelijkheid van de werkgever. De uitvoering van het beleid qua plannen, procedures en taken mag verdeeld worden binnen de organisatie.

Onderdelen van het arbobeleid.

De Arbowet zelf bevat weinig praktische regels, dus wat moet er dan precies in zo’n arbobeleid staan?

Gelukkig staan er wel enkele zaken beschreven die een mooie leidraad vormen:

  • Een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
    In een RI&E staat beschreven welke risico’s het werk met zich meebrengt voor de veiligheid en gezondheid van de medewerkers. Verplicht onderdeel van de RI&E is een Plan van Aanpak met daarin de maatregelen die aanvullend genomen zullen worden om de risico’s te ondervangen.

  • Een basiscontract met een arbodienst of bedrijfsarts
    Het is verplicht om een eigen overeenkomst te hebben met een arbodienst of zelfstandig bedrijfsarts. Hierin staan o.a. de werkafspraken de kerndeskundigen, waaronder de bedrijfsarts, je te gaan bijstaan bij de preventie en begeleiding van ziekteverzuim. Hiervoor is het wel belangrijk dat je zelf duidelijk hebt hoe je als organisatie omgaat met verzuim, zoals een (preventief) verzuimprotocol.

  • De preventiemedewerker
    Ieder bedrijf is verplicht om tenminste één preventiemedewerker aan te stellen. Bij een bedrijfsgrootte van maximaal 25 medewerkers, mag de werkgever deze rol ook zelf op zich nemen. Belangrijk is dat de OR/PVT instemt met de benoeming van de persoon en dat de preventiemedewerker beschikt over voldoende deskundigheid, tijd en ervaring (conform de RI&E).

  • Voorlichting
    Bedrijven moeten hun medewerkers voorlichting en instructies geven over hoe de gezondheids- of veiligheidsrisico’s op het werk voorkomen (kunnen) worden en hoe hierop toezicht wordt gehouden;

  • Aandacht voor psychosociale arbeidsbelasting (PSA)
    Ongewenste omgangsvormen op de werkvloer of een hoge werkdruk kunnen stress teweegbrengen en zo lichamelijke, psychische en sociale klachten veroorzaken. Dit noemt de Arbowet PSA. Als werkgever ben je verplicht om beleid te voeren om PSA door collega’s of derden te voorkomen of te beperken.

  • Bedrijfshulpverlening
    Binnen het bedrijf moet er altijd minimaal één opgeleide bedrijfshulpverlener (BHV-er) aanwezig zijn, zodat bij een calamiteit binnen enkele minuten actie ondernomen kan worden. Denk hierbij aan eerste hulp bij ongevallen, brandbestrijding en evacuatie van medewerkers en andere aanwezigen bij een noodsituatie. Dit betekent dus vaak dat je meerdere BHV-ers nodig hebt;

  • Een actueel bedrijfsnoodplan.
    Je wilt het nodige vastleggen over hoe je de bedrijfshulpverlening hebt georganiseerd in geval van calamiteiten, naast het hebben van deskundige bedrijfshulpverleners. Denk hierbij aan je vluchtwegen, markering van nooduitgangen, noodvoorzieningen, BHV- en EHBO-middelen. Het zorgt ervoor dat iedereen weet wat te doen in geval van nood. Zeker als je hier een jaarlijkse ontruimingsoefening organiseert, waar je dit noodplan oefent in de praktijk.

  • Ongevallenregistratie.
    Je hoopt het niet mee te maken: ongewenste gebeurtenissen op de werkvloer met materiële of persoonlijke schade tot gevolg (en die leiden tot meer dan drie dagen ziekteverzuim of overlijden). Deze ongevallen moet je vastleggen. Idealiter registreer je ook incidenten (bijna-ongevallen) en onderzoek je intern ieder voorval om ervan te leren en de eventueel noodzakelijke maatregelen te nemen, zodat in de toekomst herhaling of erger voorkomen kan worden.

  • PAGO/PMO
    Als organisatie moet je medewerkers een periodiek arbeidsgezondheidsdeskundig onderzoek (PAGO) aanbieden. Het onderzoek geeft adviezen aan zowel werkgever als medewerker over de beschermende maatregelen die genomen moeten worden, om ziekte en uitval te voorkomen door de risico’s die het werk met zich meebrengt. Soms wordt er ook een preventief medisch onderzoek (PMO) aangeboden, vaak gericht op leefstijl. De invulling hiervan kan voldoen aan de regels van een PAGO, maar dat is niet altijd het geval.

  • Aandacht voor kwetsbare groepen
    Als werkgever ben je verplicht extra aandacht te besteden aan de (preventie van) risico’s die kwetsbare medewerkers kunnen ondervinden in hun werk. Binnen de Arbowet zijn er een aantal groepen geformuleerd die extra kwetsbaar zijn, waaronder zwangeren, jongeren, ouderen en medewerkers met een arbeidsbeperking.

Voordelen van een goed beleid.

Als je al deze onderdelen op orde hebt, wat levert het je dan op?

  • De juiste werkomstandigheden dragen bij aan de (duurzame) inzetbaarheid van jouw medewerkers en voorkomt dat zij door hun werk ziek of arbeidsongeschikt worden;

  • Goede werkomstandigheden verhoogt de motivatie en productiviteit van medewerkers;

  • Door verzuim te voorkomen scheelt dit (indirecte) kosten;

  • Je vermijdt schadeclaims voor de gevolgen van een ongeval of beroepsziekte;

  • Je voldoet aan de arbeidswettelijke bepalingen, waarmee je boetes of erger voorkomt.

Check jouw arbobeleid op volledigheid.